Betty Veenman, onderzoeker en psycholoog, promoveerde op 28 november 2018 aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Ze onderzocht de effectiviteit van Druk in de Klas, een zelfhulpprogramma op basis van gedragstherapeutische technieken voor basisschoolleerkrachten. Het programma is gericht op de omgang met druk, impulsief gedrag in de klas. Het bevat klassikale en individuele technieken en kan zelfstandig gebruikt worden zonder aanvullende training.
Tot op heden was er geen zelfhulpprogramma beschikbaar gericht op druk gedrag, dat laagdrempelig binnen scholen kan worden ingezet. Met het oog op het passend onderwijs en de hoge werkdruk van leerkrachten, kan Druk in de Klas volgens Veenman een uitkomst kunnen bieden voor leerkrachten die graag hulp willen in de omgang van ADHD-gedrag in de klas.
Na gebruik van het zelfhulpprogramma merkten leerkrachten een kleine significante verbetering bij hun leerling(en) in termen van ADHD-symptomen en sociaal functioneren. Deze positieve interventie-effecten werden niet bevestigd door instrumenten vanuit een ander perspectief. De positieve effecten van het programma op ADHD-symptomen bleken groter voor oudere kinderen, kinderen uit hoger-opgeleide gezinnen en kinderen zonder ernstige bijkomende gedragsproblemen. Dit zelfhulpprogramma lijkt dan ook een veelbelovende methode voor kinderen met ADHD-symptomen zonder aanvullende uitdagingen. Meer intensieve, individuele begeleiding lijkt nodig voor kinderen van lager-opgeleide ouders of met ernstige bijkomende gedragsproblemen.
Een verklaring voor de bevinding dat alleen leerkrachten effecten rapporteren is dat de andere instrumenten andere aspecten van gedrag meten of niet in staat waren om de positieve effecten van Druk in de Klas te registreren. Een alternatieve verklaring voor deze discrepantie is dat de positieve leerkracht-gerapporteerde effecten alleen de beleving van leerkrachten heeft veranderd, in plaats van het daadwerkelijke gedrag van het kind. Ongeacht de verklaring, moet het belang van de positieve verandering van de leerkrachtrapportage volgens Veenman niet worden onderschat. Als een leerkracht de beleving heeft dat het gedrag van een leerling verbetert, kan dit ook de houding van de leerkracht richting dit kind verbeteren en zorgen voor een positievere leerkracht-leerling interactie.
Het proefschrift is als pdf beschikbaar.
